سلامت نیوز-*عطیه میرزا امیری: چندی پیش خبری خواندم مبنی بر افزایش همسر آزاری روانی در ایام قرنطینه. در ایام شیوع ویروس کرونا، گزارش همسر آزاری روانی و جسمانی ، جزو دومین گروه پرتکرار گزارش‌های اورژانس اجتماعی است. شاید علت این امر را می‌توان این طور توجیه کرد که کم شدن تحمل افراد و آسیب‌پذیر شدن جامعه در ایام کرونا منجر به این اتفاق و افزایش خشونت‌های خانگی شده است.

اما سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که «همسر آزاری» به چه معناست؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات، برای اینکه بگوییم کسی مورد آزار از جانب همسرش قرار گرفته است، لازم نیست کتک خورده باشد یا همسرش با چماق و کمربند بالای سرش بایستد. گاهی انجام رفتارهای ساده‌ای که خودتان هم از کودکی با آنها بزرگ شده‌اید یا در میان آدم‌های دور و برتان دیده‌اید، می‌تواند جزو رفتارهای خشونت‌آمیز تلقی شود. می‌خواهید از قالب‌های کلیشه‌ای که خیلی از زوج‌ها براساس آن رفتار می‌کنند بیرون بیایید و سلامت زندگی مشترک‌تان را بالاتر ببرید؟ پس کافی است که از انواع همسر آزاری و خشونت‌های خانگی آگاهی داشته باشید.

گذاشتن اسم‌های تحقیرآمیز

گذاشتن اسم به‌دلیل تحقیر یا نسبت دادن یک ویژگی ناپسند روی شریک زندگی‌تان، می‌تواند یکی از نشانه‌های آزار روانی باشد. گاهی برخی از روانشناسان و زوج درمانگران توصیه می‌کنند در یک رابطه عاشقانه، یک اسم لطیف و عاشقانه را برای همسرتان انتخاب کنید و هرازگاهی با آن واژه صدایش کنید اما اسم‌های تحقیر کننده هرگز در این گروه جا نمی‌گیرد. عاشق‌هایی که خشونت کلامی را در رفتارشان بروز می‌دهند به‌ جای انتقاد از همسرشان ویژگی‌های او را به شکلی تحقیر کننده بیان می‌کنند و مثل یک برچسب آن را روی همسرشان می‌چسبانند. مهم نیست که این واژه‌ها با آرامش و خنده به زبان بیاید یا با یک لحن تند. این صفت‌ها در هر شرایطی که ادا شوند، به ارتباط شما آسیب می‌رسانند. اگر می‌خواهید دست از این خشونت بردارید در مورد ویژگی‌های منفی همسرتان با او صحبت کنید و به‌جای اسم‌گذاری روی او، با هم برای محو کردن این ویژگی‌ها تلاش کنید.

فشار زندگی بر دوش یک شانه

یکی دیگر از مصادیق خشونت خانگی و آزار روانی در روابط همسران این است که یکی از طرفین همسرش را به عنوان ماشین پولسازی می‌بیند و تا زمانی به او و توانایی‌هایش اطمینان دارد که رفاهی که انتظارش را دارد، برایش فراهم شود. برعکس این اتفاق هم زیاد می‌افتد. به این صورت که وقتی کسی خرج زندگی را می‌دهد، انتظار دارد طرف مقابلش تمام کارهای خانه را بدون کم و کاست انجام دهد. وقتی در یک زندگی زناشویی قانون‌های سفت و سختی می‌گذارید و آن قوانین را با عنوان «وظیفه» به یکدیگر تحمیل می‌کنید این هم به نوعی خودش همسر آزاری است.

محدود کردن روابط دیگر

اگر دور همسرتان حصار می‌کشید، پس شما یک آزارگر روانی هستید. شما تعیین می‌کنید که همسرتان با چه کسانی رفت و آمد داشته باشد؟ یا حتی زمانی که دوستان یا خانواده‌تان می‌خواهند به خانه شما بیایند، با کمال میل و بدون اطلاع او پذیرایشان می‌شوید اما حق دعوت کردن مهمان را به همسرتان نمی‌دهید؟

ایزوله کردن همسرتان و دور کردن او از کسانی که دوست‌شان دارد و در کنارشان حالش خوب است، به نوعی در رفتارهای آزارگری قرار می‌گیرد. اگر انتظار دارید همسرتان تمام گذشته و عزیزانش را کنار بگذارد و جزئی از دوستان و خانواده شما شود، شما یک همسرآزار هستید.

رئیس بازی در آوردن!

این گزینه را زیاد در اطرافمان دیده‌ایم که مثلا زوجی به‌دلیل اینکه اتومبیل یا خانه به نام خودش باشد یا پس‌اندازی در حساب چه کسی برود، با همسرش بحث می‌کند. برخی افراد دوست دارند کنترل تمام دارایی‌ها یا تصمیم‌گیری‌های زندگی مشترک دردست خودشان باشد. آنها هستند که تصمیم گیرنده برنامه روزانه، برنامه‌ها و خرج سفر، مهمانی گرفتن و … هستند. به نوعی آنها خودشان را رئیس زندگی می‌دانند. اگر شما به مشترک بودن این زندگی اعتقادی ندارید و گمان می‌کنید همسرتان با دادن تمام اختیارات و دارایی‌ها به شما، عشقش را نشان می‌دهد، خشونت رفتاری اساس زندگی مشترک شماست. زندگی با چاشنی خشونت رفتاری، اقتدار شما را در این رابطه بیشتر نمی‌کند بلکه قدرت کاذبی را برایتان می‌سازد که ممکن است با ساده‌ترین اتفاق از دست برود. فراموش نکنید یک رابطه عاشقانه، میدان قدرت‌نمایی نیست.

تهدید کردن

مدام برای همسرتان خط و نشان می‌کشید و جملاتی از این قبیل را همراه با چاشنی تهدید به زبان می‌آورید؟ «اگر تا این ساعت خانه نباشی»، «اگر فلان خرج را برای خانه نکنی»، «اگر امروز به این مهمانی نرویم»، «اگر با فلانی صمیمی شوی» و … . همیشه بیان این جمله‌ها با تحکم و اخم نیست. گاهی ممکن است این تهدیدها به شوخی بیان شود اما به هرحال لحن شوخ آن از بار تهدیدآمیز بودنش کم نمی‌کند.

هر نوع تهدیدی که به تغییر رفتار همسرتان تبدیل شود، گرچه شما را به خواسته‌تان می‌رساند، اما در نهایت به زیان ارتباط‌تان تمام می‌شود. شما حق ندارید برای تغییر دادن رفتار او به مقابله به مثل تهدیدش کنید یا او را از برخوردی که با خانواده‌اش خواهید کرد، بترسانید.

*کارشناس ارشد روانشناسی